Vegna skorts á jörðum til endurheimtar votlendis og áhrifa krafna um vottun á fjármögnun verkefna, hafa stjórn Votlendissjóðs og framkvæmdastjóri ákveðið að draga úr rekstri sjóðsins þar til alþjóðleg vottun kolefniseininga sjóðsins er í höfn, en það ferli er þegar hafið. Fram að vottun verður látið af sölu kolefniseininga en sjóðurinn kallar þó áfram eftir samvinnu við landeigendur sem eru áhugasamir um minnkun losunar gróðurhúsalofttegunda, eflingu fuglalífs og lífs í vötnum og ám og/eða sölu alþjóðlega vottaðra kolefniseininga. Samið hefur verið við framkvæmdastjóra sjóðsins um starfslok en hann mun áfram verða stjórn sjóðsins innan handar við útistandandi verkefni.
Vinna við að afla Votlendissjóði alþjóðlega vottun er í fullum gangi. Tímaáætlun EFLU, verkfræðistofu, gerir ráð fyrir að vottunarferlinu ljúki á seinni hluta þessa árs og því standa vonir til þess að hægt verði að hefja vottaða endurheimt á seinni hluta ársins 2023 og sölu á virkum einingum, fyrir hönd áhugasamra landeigenda, á síðari hluta ársins 2024.
Á árinu 2022 endurheimti Votlendissjóður einungis 79 hektara af votlendi, sem er undir 0,1% af því sem talið hefur verið unnt að endurheimta hérlendis. Þetta voru stjórninni mikil vonbrigði og því þörf á að taka skref til baka og skoða heildarmyndina. Ýmsir þættir hafa haft neikvæð áhrif á öflun jarða til endurheimtar votlendis, svo sem skortur á fjárhagslegum hvötum til landeigenda, bið eftir formlegri staðfestingu á áhrifum endurheimtar votlendis á losun gróðurhúsalofttegunda frá íslensku votlendi, skortur á vottun og skortur á slagkrafti af hálfu stjórnvalda í málaflokknum. Með vottun vonast Votlendissjóður til þess að rutt verði úr vegi flestum þessara þröskulda.
Þá hefur umhverfi Votlendissjóðs tekið töluverðum breytingum frá því að sjóðurinn var stofnaður árið 2018. Sjóðurinn hefur í gegnum tíðina fjármagnað endurheimtarverkefni sín með sölu kolefniseininga sem verða til við framkvæmdirnar. Í takt við nýlega tækniforskrift um kolefnisjöfnun er lögð aukin áhersla á að slíkar einingar skuli vera vottaðar af þriðja aðila. Sjóðurinn tók þátt í vinnu Staðlaráðs við tækniforskriftina og fagnar því að komin sé fram skýr umgjörð um framleiðslu vottaðra kolefniseininga hér á landi og hvað felst í kolefnisjöfnun með loftslagsverkefnum. En þar sem Votlendissjóður er ekki kominn með vottun á kolefniseiningar sínar, takmarkar það möguleika hans til fjármögnunar verkefna.
Ingunn Agnes Kro, stjórnarformaður Votlendissjóðs: „Stjórn Votlendissjóðs þykir miður að þurfa að draga tímabundið saman seglin í starfseminni, þar sem hvert ár sem losun frá framræstu votlendi hefur verið stöðvuð telur í baráttunni gegn hlýnun jarðar. Stærsti kosturinn við endurheimt votlendis, sem náttúrumiðuð lausn í loftslagsbaráttunni, er að einungis tekur nokkra daga eða vikur frá framkvæmd þar til að losun gróðurhúsalofttegunda hefur minnkað verulega. En á meðan ekki fást jarðir til endurheimtar og möguleikar til fjármögnunar verkefnanna eru skertir, er það mat stjórnarinnar að þetta sé ábyrgasti kosturinn í stöðunni, samhliða því að unnið er að vottun. Stjórn sjóðsins vonast þó eftir áframhaldandi stuðningi samfélagsins við þetta mikilvæga verkefni. Við erum ennþá fullviss um að endurheimt votlendis sé ein besta og skilvirkasta loftslagsaðgerð sem stendur til boða á Íslandi.“
Frekari upplýsingar veitir:
Ingunn Agnes Kro, formaður stjórnar Votlendissjóðs:
ingunnkro@simnet.is, s: 851-8855,
eða
Þórunn Inga Ingjaldsdóttir, stjórnarmaður:
thorunn.inga.ingjaldsdottir@samskip.is, s: 779-3699.
Votlendissjóður
Árleyni 22 - 112 Reykjavík
Kennitala 620518-1230
Banki 537-26-516